قدمت نیاوران همچون اکثر محلات شمیرانات به چندین هزار سال می رسد
نیاوران از شمالی ترین نقاط تهران؛ بدلیل آب و هوای خوب و مناسب و آب و خاک حاصلخیز در گذشته به شکل باغ‌هایی سرسبز و وسیع با درختان و محصولات گوناگون وجود داشته است از این رو بسیار باب میل و مورد پسند حکما، پادشاهان و قشر مرفه بوده است در این مطلب به معرفی تاریخچه نیاوران کاخ نیاوران و صاحبقرانیه می پردازیم
در حقیقت دلیل شکل گیری این محله بدلیل آب و هوای بی نظیر آن بوده است. آب فراوان و زمین های حاصلخیز کشاورزی و باغداری در نیاوران همچون اکثر محلات شمیرانات؛ مهاجرت و شکل گیری این محلات را در پی داشته است
در سده های اخیر نیاوران ییلاق پادشاهان قاجار و محل سکونت خاندان پهلوی بوده است. اولین حکمرانانی که در این منطقه باغ ییلاقی و کاخی بنا کرند فتحعلی شاه قاجار و محمدشاه قاجار بوده اند و به دنبال آنها ناصرالدین‌شاه «کاخ صاحبقرانیه» را در نیاوران ساخت
ناصرالدین شاه بعد از خرید زمین ها و ساختمان ها و باغات شروع به بازسازی منطقه کرد و بافت امروزی این محله را بنا نهاد که با گذشت زمان و توسعه شهری به محله ای مدرن و و مرفه نشین و امروزی در تهران رسیده است
محمدرضا پهلوی در کنار کاخ صاحب قرانیه و در محدوده کاخ قدیمی که توسط فتحعلی شاه بنا شده بود، کاخ نیاوران را بنا کرد که امروزه در کنار سایر بناهای تاریخی منطقه یک؛ به نام «مجموعهٔ فرهنگی – تاریخی نیاوران» شناخته می شود.
نیاوران اولین محله شهرستان شمیران بوده است و قدمت آن به سال‌های خیلی دور می رسد. از قدیمی ترین و زیباترین باغ‌های نیاوران می توان به باغ منظریه و جمال آباد اشاره کرد
ناصرالدین شاه در روزهای گرم تابستان و برای دوری از گرما به این منطقه ییلاقی می‌آمد لذا آبادانی در این منطقه با ساخت کاخ صاحب قرانیه آغاز گردید .پس از قاجاریه، محمد رضا پهلوی این کاخ را مورد بازسازی و به عنوان دفتر خود استفاده می کرد و پس از مدتی کاخ نیاوران را در مجاورت آن بنا کرد، که به نماد سلطنت وی تبدیل شد.
قنات های پر آب اطراف این دو منطقه یکی از گواراترین آب‌های تهران را دارند
رویدادهای مهم تاریخی در محله در نیاوران:
احداث کاخ جهان‌نما یا صاحبقرانیه ۱۲۳۱
افتتاح نخستین ایستگاه تلگراف ایران در کاخ نیاوران ۱۲۳۶
احداث تکیهٔ نیاوران به دستور ناصرالدین شاه ۱۲۳۷
امضای فرمان مشروطه توسط مظفر‌الدین شاه در کاخ صاحبقرانیه ۱۲۸۵
تاسیس کاخ نیاوران توسط محمد رضا شاه ۱۳۴۷
تبدیل باغ جمشیدیه به پارک و بوستان جمشیدیه ۱۳۵۶
از سایر اماکن تاریخی نیاوران می توان به حمام قدیمی و مسجد امام حسن و میدانگاه اشاره داشت
کاخ و موزه های نیاوران
مجموعه فرهنگی-تاریخی نیاوران در شمال شرقی باغ نیاوران و در ضلع شرقی میدان نیاوران (باهنر) قرار دارد مکانی با بناهای شاخص و مهم فرهنگی و تاریخی که از قدمت زیادی برخوردار هستند
این مجموعه در باغ بزرگی به مساحت 11 هکتار تاسیس گردیده و شامل چند جاذبه تاریخی مهم است که از دوران حکومت قاجار و پهلوی به یادگار مانده است
مهم‌ترین بخش مجموعه فرهنگی-تاریخی نیاوران کاخ نیاوران است. کاخ نیاوران دارای زمینی به مساحت 9000 متر مربع است که در 2 طبقه بنا شده است
همانطور که در قبل گفتیم نیاوران بدلیل آب و هوا و موقعیت بسیار خوب در زمان پادشاهان از جمله محمد رضا شاه بسیار مورد توجه بوده و مکان‌های مسکونی اداری زیادی از جمله کاخ نیاوران در آن ساخته شدند کاخ نیاوران در ابتدا به عنوان استراحتگاه و اقامتگاه تابستانی و برای پذیرایی از مهمانان خارجی و سپس برای سکونت محمد رضا شاه و خانواده‌ی او مورد استفاده قرار گرفت
امروزه مجموعه فرهنگی – تاریخی نیاوران یکی از اماکن شاخص و مهم گردشگری و از ارزشمند ترین موزه‌های ایران و تهران به شمار می رود
این مجموعه شامل:
کاخ نیاوران
کاخ صاحبقرانیه
موزه جهان نما
کوشک احمدشاهی
موزه خودروهای اختصاصی کاخ نیاوران
باغ کتیبه ها
موزه کتابخانه سلطنتی
موزه حوضخانه
کتابخانه اختصاصی
مدرسه اختصاصی
و آثار ارزشمند تاریخی و فرهنگی می باشد که سالانه صدها هزار گردشگر داخلی و خارجی از آن بازدید می کنند
کاخ نیاوران در سال 1365 توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بازگشایی شد
و کاخ صاحبقرانیه در سال 77
و کوشک احمدشاهی در سال 79
برای بازدید عموم بازگشایی شدند
فرهنگسرای نیاوران با برنامه های تخصصی هنری در بخش‌های مختلف از جمله هنرهای تجسمی، موسیقی و نمایش و تئاتر وامکانات و سالن های ورزشی بر جاذبه گردشگری و تفریحی این منطقه نیاوران افزوده است
در این مطلب گوشه ای از تاریخچه نیاوران کاخ نیاوران و صاحبقرانیه را معرفی کردیم
جهت خرید و فروش و رهن و اجاره آپارتمان برج باغ ویلا و معرفی املاک مسکونی و تجاری در نیاوران با ما تماس بگیرید
